* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Hello, kamusta? Ako si Miguel at ito ang Comprehensible Tagalog Podcast.
00:13.7
At ngayong araw, mag-uusapan natin ang mga Chinese sa Pilipinas.
00:22.4
At bakit ba mahalagang paksa ito?
00:26.7
So, sa tingin ko mahalaga at importante at interesante kasi maraming Pilipino ang merong lahi na Chinese.
00:38.8
Siguro hindi nila alam or siguro hindi importante sa kanila pero meron silang mga lahing Chinese.
00:49.0
So, madami sa atin at madami sa amin.
00:52.9
At yung mga sikat sa mga artista, madami dahil maraming artista, yung tinatawag nila na Chinito o Chinita, yung mga may katangian na Chinese.
01:13.2
At syempre iba yung itsura nila sa mga walang lahi at walang katangian Chinese.
01:22.9
Tulad din ni Jose Rizal o nung dating pangulong Corazon Aquino, meron silang lahing Chinese.
01:31.8
At syempre yung mga negosyante, yung mga pinakamayamang negosyante sa Pilipinas ngayon, halos lahat ay merong lahing Chinese.
01:43.2
So, malaki ang control at siguro impluensya nila sa mundo ng negosyo sa Pilipinas.
01:52.3
So, malaki ang control at siguro impluensya nila sa mundo ng negosyo sa Pilipinas.
01:52.9
At sa politika, hindi sila masyadong kasale, hindi sila nai-involve masyado.
02:01.0
Pero sa negosyo, sila ang nagdodomina ng mundong yun.
02:08.3
So, mahirap ma-estimate yung number o yung bilang ng ethnic Chinese.
02:14.5
Kasi sa census sa Pilipinas, hindi kasama yung ethnicity.
02:22.9
Hindi ko alam kung magandang bagay yun o hindi.
02:25.6
Depende sa perspektibo nyo.
02:28.8
Pero yung isang kagandahan yun ay ibig sabihin hindi mahalaga yung ethnicity.
02:36.7
Ibig sabihin, talagang nakapag-assimilate ang mga Chinese Filipinos o ang mga Chinese na nakatira sa Pilipinas.
02:48.4
Yung mga anak nila at yung mga ibang henerasyon.
02:52.9
Yung mga anak nila at yung mga ibang henerasyon talagang Pilipino na.
02:56.4
At mayroon ding mga data na nagsasabi na minsan mas gusto nilang, mas nag-a-identify sila bilang mga Pilipino at hindi Chinese.
03:12.0
So, mayroong mga estimate na nasa 600 at 900,000 yung mga Chinese sa Pilipinas.
03:22.9
Pero noong 2013, sabi nila nasa halos 1.5 milyon na.
03:31.2
So, ibig sabihin dumadami pa at tumataas yung numero.
03:36.3
At sa tingin ko, mawaba yung numero.
03:40.1
Mayroong estimate na nasa 20 milyon o 20 milyon ang may lahing Chinese sa Pilipinas.
03:49.0
Siyempre, hindi yun binibilang.
03:52.9
At mayroon ding mga data na nagsasabi na minsan mas gusto nilang, mas nag-a-identify sila bilang mga Chinese sa Pilipinas.
04:01.2
At mayroong estimate na nasa 20 milyon o 20 milyon ang may lahing Chinese sa Pilipinas.
04:01.7
So, dati mahirap yung citizenship ng mga Chinese noong 60s, 70s, noong early 1900s at bago pa yun noong panahon ng mga Espanyol at Amerikano.
04:19.9
Mahirap maging Pilipino.
04:24.3
Pero noong panahon ng dating pangulo at diktador na Ferdinand Marcos, mas madali yung paraan ng citizenship para sa mga Chinese.
04:37.8
So, mas madali at mas mura.
04:41.4
At dahil doon, maraming mga naging Pilipino na Chinese noong panahon ni Ferdinand Marcos.
04:50.6
At noong panahon din ni...
04:52.9
At pangulong Rodrigo Duterte, dumagdag din ang mga immigration, Chinese immigration noong 2016.
05:03.7
Dahil mas pabor si dating pangulong Duterte sa pakikipagrelasyon sa China.
05:16.2
At yun, mayroong problema ng perception.
05:20.8
Minsan, discrimination.
05:25.0
At hanggang ngayon.
05:26.7
Halimbawa, noong panahon ng Espanyol.
05:30.3
Yun, dahil madami ang Chinese sa Pilipinas.
05:35.3
At magaling sila sa negosyo.
05:38.4
Minsan, inaabuso sila ng mga Espanyol.
05:42.1
At may karahasan sa mga Chinese.
05:45.5
So, dati mayroong mga social classes.
05:49.0
At halos nasa ilalim ang social class.
05:54.5
O yung mayroong lahing Chinese.
05:57.8
At ngayon, may perception na yung mga mayayaman na Chinese.
06:03.2
May backing ng mga Chinese cartels.
06:06.7
At may ginagawang iligal.
06:09.6
Pero hindi totoo yun kasi karamihan sa mga Chinese ay working class.
06:15.7
So, malaki din ang gap ng mayaman at hindi mayamang Chinese.
06:22.9
ayon sa kasaysayan, yung negosyo, yung trade sa pagitan ng China at Pilipinas,
06:29.5
nagsimula noong mga 12th century.
06:33.6
At dahil doon, may mga ibang Chinese traders na tumira sa Pilipinas.
06:41.7
At noong panahon ng Espanyol,
06:45.5
yung Pilipinas, yung parang pagitan, nasa pagitan ng trade ng China,
06:52.9
at ng Latin America.
06:55.7
At yun, kaya maraming karanasan sa negosyo ang mga Chinese.
07:03.0
At dahil madami ang Chinese doon,
07:05.2
gustong i-control ng mga Espanyol yung bilang ng Chinese.
07:11.0
So, mayroong mga na-deport at mayroong mga karahasan sa mga Chinese.
07:20.7
At marami din noong 1970.
07:22.9
century, ang pumunta sa mga probinsya at naging silang may-ari ng mga lupa.
07:32.1
Kaya yung negosyo nila naging agrikultura at malaking dahilan ito ng pagiging mayaman din nila
07:42.9
dahil may maari sila ng mga lupa sa Bulacan, sa Tarlac, sa Pampanga, at iba pa.
07:53.3
At noong 17th at 18th century halos mga lalaki yung Chinese na nasa Pilipinas.
08:01.1
At dahil dito, kinasal yung mga Chinese sa mga Malay na Pilipino.
08:08.7
At dahil doon, nagkaroon ng grupo, na tinatawag na mestizo.
08:14.5
Yung mestizo, yung may halong Malay at Chinese na dugo.
08:22.9
At, yun. Tapos, may mga issue ngayon sa mga Chinese minority dahil din sa hindi magandang relasyon ng Pilipinas at China.
08:35.9
So, minsan may diskriminasyon at may rasismo sa mga Chinese.
08:42.6
At, yun. Karaniwan itong marinig at karaniwang mga biro ng mga Pilipino.
08:48.7
Pero, sa tingin ko, hindi maganda, syempre.
08:51.5
At, yun. Ito ang maikling parang kwento tungkol sa mga Chinese sa Pilipinas.
08:58.9
At, sa tingin ko, hindi alam ng maraming Pilipino na marami sa atin ang mayroong lahing Chinese.
09:06.1
So, may data tulad ng sabi ko, parang nasa 20 milyon o higit pa.
09:13.5
So, yung mga apelido na Chua, Kuwa, mga Si, mga Ko.
09:21.5
Syempre, lahat yan, may lahing Chinese.
09:26.8
At, ang kagandahan ay marami ang talagang nakapag-assimilate na at talagang Pilipino.
09:34.4
So, hindi mahalaga yung lahe o yung etnisidad.
09:39.3
Salamat sa oras nyo.
09:41.6
Kung gusto nyo sumuporta, mayroon tayong Patreon at mayroong transcript sa description kung kailangan nyo.
09:48.6
Salamat at paalam.
09:51.5
Thank you for watching!
