00:18.3
Eldine, sa lahat ng nanonood ng Gising Pilipinas.
00:23.3
Kumusta ang Boracay?
00:24.3
Tignan mo naman partner si Neneth, oo.
00:26.7
Boracay skin ang dating.
00:28.2
Tignan mo naman partner si Neneth, oo.
00:31.1
Kumusta ang Boracay, Neneth?
00:34.1
Still beautiful, always beautiful, and it's more than ever.
00:42.7
E balita ko, mukhang tatamaan kayo ng pagtaas ng singil sa kuryente.
00:47.8
Aklan, ang buong aklan, kasali na yung Boracay.
00:50.8
Idiretsuhin na natin.
00:52.1
Anong impact niyan sa inyo dyan?
00:55.3
Ngayon pa lang, as of last month pa lang,
00:57.9
nare-reklamo na yung mga tao sa increases sa electrical costs, yung billing.
01:03.8
E di mas lalo na ngayon yung hinihintay namin yung darating na bagong billings
01:08.0
dahil nga tumaas ulit.
01:11.8
So yun ang effecto nito, e paano yung mga hotels, mga restaurants
01:17.5
na dependent sa electricity, yung cost.
01:22.0
So kasali lahat to, parang domino reaction, domino effect.
01:27.9
Mas mabuti nga kayo, net, may pagpapasahan kayo.
01:31.9
Kasi yun ang follow-up question ko is,
01:35.1
kanino nyo ipapasa yun?
01:37.0
Anong effecto nun sa amin na turista?
01:41.4
Well, either that,
01:43.1
siyempre mag-increase yung rooms,
01:44.9
pero kung mag-increase naman yung rooms,
01:47.7
matuturn off naman yung tourists.
01:49.3
Maraming-maraming factors na kailangan i-consider sa paggalaw mo.
01:53.5
Kabit-kabit yun eh.
01:54.8
Kabit-kabit yung effecto.
01:56.4
Kung nagpaas ka, effectuhan naman na yung tourism.
02:00.5
Pag nagpaas ka ng pagkain, hindi naman kakain ng madami yung tao.
02:04.9
So parang apektado lahat ng galaw namin dito.
02:11.7
Discarte, discarte na lang.
02:14.5
Kasi, partner, hindi pa naman sila fully recovered eh.
02:21.4
So paano yung discarte, net, ngayon na nandyan na
02:24.9
yung mataas na singin?
02:26.4
Mag-tipil sa kuryente.
02:27.2
Paano yung discarte?
02:29.6
Siguro mag-tipil sa power.
02:32.8
Yung mga guests sa rooms, dapat i-off talaga nila yung aircon pag wala sila.
02:37.4
Kasi may mga guests na ayaw nila, lalo na yung walang,
02:40.4
walang ano, yung mga hindi, hindi malalaking resort.
02:45.5
They tend to leave their rooms na naka-on yung aircon.
02:52.2
Tapos, yung mga tao,
02:56.4
bukas yung pinduan, kahit yung mga offices
03:02.0
local offices, ganyan, bukas yung pinduan.
03:05.1
We have to save power.
03:06.6
So ano ang panawagan ng mga negosyante
03:11.0
Gaano ba kalaki ang binabayaran nyo dyan sa kuryente?
03:16.1
Ewan ko ngayon kung magkano na, no?
03:18.3
Pero talagang malaki.
03:19.8
When I was running the hotel, I was paying,
03:23.8
Halos kalating milyon.
03:26.4
So anong panawagan ng mga negosyante, Net?
03:29.3
And in behalf of Boracay Foundation
03:32.1
at yung mga existing businesses dyan sa Boracay,
03:35.0
anong panawagan ninyo in behalf of the consumers?
03:37.6
Kasi consumers din kayong lahat eh.
03:40.8
Ayusin nila yung ating mga binibilhan ng power,
03:44.3
nang binibilhan ng WISEM.
03:47.1
Kasi, di ba, may mga sira.
03:49.5
Katulad dito, mayroong nasira,
03:52.0
kaya kailangan mag-access ng ibang supplies,
03:56.4
tires na tumataas nun yung kuryente.
04:00.4
Pero yun nga, yung kailangan din natin isipin siguro,
04:04.2
yung maglagay tayo ng mga renewable energy,
04:07.7
katulad ng solars, it will help us a lot.
04:11.4
Pero kaya pa lang.
04:13.7
Windmills na huwag lagsirain yung bundok at lilog,
04:19.2
Pwede pa ba, kaya pang itaas?
04:24.2
Ewan ko, malapit na ating sumuko.
04:27.4
O, Diyos ko, grabe ano partner ano.
04:29.4
Eh, at least nga sabi ko nga, ang konsuelo ng ninanenet,
04:32.9
may pagpapasahan sila.
04:34.9
Tayo, yung mga ordinaryong consumer net ng aklan,
04:37.9
wala nang pagpapasahan.
04:39.9
Ah, tayo yung end eh.
04:44.4
Pero sana, sana, maayos.
04:47.4
Sige net, isang sentence, anong panawagan niyo?
04:50.4
Mauubos yung oras natin. Anong panawagan?
04:52.9
Ano kaya, di ba yung ibang bansa, subsidized ng gobyerno,
04:56.4
yung mga kuryente nila?
04:59.9
Bakit hindi ganon? Kahit konti? Kahit ngayon lang, parang emergency.
05:04.9
Ah, yun. Magandang panawagan yun. Kaya lang eh, mag-anap tayo ng pera, no?
05:09.4
Mag-rap tayo net ng pera pang subsidized.
05:11.9
Alam mo na, sasabihin ng gobyerno, wala kaming pera,
05:13.9
walang pera ang gobyerno.
05:15.4
Pero sa ibang bansa pa…
05:16.4
May pera yan kung gusto nila, kung wala.
05:18.4
Kung ayaw nila, di wala.
05:20.4
Pero may pera yan kung gusto nila.
05:22.4
Eh, ba't parang pinapagalitan mo naman ako?
05:26.4
Hindi, sabi ko lang po, dapat may pera yung gobyerno pagkailangan natin.
05:30.9
Yan. Tama yan. Niloloko lang kita.
05:32.9
Sige net ah, makabalik. Sabi ko kay Nenet kagabi,
05:35.9
antagal ko na hindi nakabalik ng Boracay pa.
05:38.9
Nandun si Nenet sa beach.
05:40.9
Ah, talaga? Sige.
05:42.4
Makakuha lang ako ng go-signal ng doktor pupunta.
05:45.4
Hindi, may ano naman doon? May dialysis ba dyan sa Boracay, Nenet?
05:50.4
Wala nga sa Boracay. Sa Kalibo lang eh.
05:52.9
Ah, meron? May mga dialysis?
05:54.4
Sa Kalibo, Kalibo.
05:55.4
Ah, wala sa Katiklan?
05:56.4
Wala sa Boracay, wala sa Katiklan.
05:58.4
Ayun, wala sa Boracay pa.
06:00.4
O, mga isang oras pa yan, Nenet, no? Mayigit.
06:03.4
O, mayigit isang oras pa, partner.
06:05.4
Babiyahe ka pa ng Kalibo sa sentro. Bago ka.
06:08.4
Bakit dyan rin naman eh? Magbiyahe ka papuntang hospital, dialysis siguro.
06:13.4
Matagal na rin, di ba?
06:15.4
Hindi, katabi niya lang eh. Kapit-bahay niya lang.
06:18.4
Ang kailangan ko lang naman talaga, go-signal na pwede akong lumipad.
06:22.4
O, parang mag-R&R ka doon, no? Masarap eh. Kasi Boracay, parang healing yung beach eh.
06:27.4
O, baka sabihin lang ng mga doktor ko na sabihin nila, sasama kami sa iyo. Ayaw ko.
06:33.4
Nenet, thank you ha. Maraming maraming salamat.
06:35.4
Thank you, ma'am.
06:36.4
Thank you. Have a nice day.
06:38.4
Have a nice day too.
06:39.4
Thank you for having me. Thank you.
06:40.4
Si Nenet, partner, tsahin niya si Aboy.
06:44.4
Aboy Maning, video editor natin.
06:46.4
Okay nung binigyan niya Aboy sa akin kagabi, sabi ko ay kahapon, kilala ko yan ha.
06:51.4
Tsahin pala niya.
06:52.4
May minsan ang nanay niya.
06:53.4
Thank you, Nenet.
06:56.4
Graf, ang board of trustee po ng Boracay Foundation.
