00:37.9
sa baba ng video na ito mga sangkay, makikita nyo po yung subscribe button
00:42.0
1.21 million subscribers na po tayo dito sa youtube
00:46.2
parami po tayo ng parami, kaya naman kung hindi ka po nakakapagsubscribe
00:49.1
alam mo na ang iyong gagawin
00:50.5
i-click nyo lamang po yung subscribe button sa iba ba
00:53.2
tapos i-click nyo yung bell at i-click nyo po yung all
00:56.6
sa mga nanonood naman po
00:57.9
sa facebook, huwag kalilimutan na i-follow ang ating facebook page
01:02.0
ngayon eto po mga sangkay
01:03.9
eto na naman po, pag-usapan na naman po natin itong malaking problema ngayon ng ating mundo
01:09.2
sabi po dito sa balita
01:10.6
global temperatures
01:13.8
tumataas daw po at lalong hindi po mapigilan
01:19.0
recent record breaking floods in brazil, kenya and tanzania
01:24.5
okay, ito pong mga nabanggit na bansa
01:27.9
mga sangkay nitong tagapaghatid ng balita
01:31.9
eto po ngayon ay sabay-sabay po na nakaranas mga sangkay na matinding hagupit nitong
01:36.8
pagbabago ng ating panahon
01:39.2
na sobrang abnormal na po
01:41.3
at ngayon papasok po dito sa pilipinas ang tinatawag na
01:47.2
mas nakakatakot po yan kaysa sa ilniño
01:50.2
diba ang ilniño mga sangkay marami po sa atin ang talagang
01:53.7
ah halos hindi nakayanin ito
01:56.3
droughts in botswana and colombia
01:58.5
and unprecedented heatwaves in southeast asia
02:01.5
okay, tingnan nyo to ha
02:05.2
mayroon din pong mga pagulan na hindi na po mapigilan
02:09.6
yung nangyayari ngayon sa brazil hindi ko alam kung tapos na mga sangkay
02:14.4
pero ang tindi po talaga
02:15.9
ng kaganapan dool
02:17.9
dahil ito pong brazil
02:19.6
pinadapa po ng isang pag kalakas-lakas
02:23.8
na pagulan at mga pagbabayad na mga pag-ulang ng brazil nga sa umuhay niya.
02:24.3
dahil ito pong brazil pinadapa po ng isang pagkalakas-lakas na pagulan at mga pagbabayad na mga pagbabayad niya na sa umuhay niya
02:24.8
at mga pagbaha. Marami po mga tulay ang nawasak, marami rin po mga kakalsadahan
02:33.0
ang nasira ang mga sangkay. Akala po natin sa mga lindo lamang po yan nagaganap.
02:38.4
Kahit po sa mga pagulan at mga pagbaha, nagagawa din po itong warakin o sirain itong mga kakalsadahan.
02:48.2
At maliban sa Brazil, mayroon pong East Africa na marami po sa mga bansa doon, mga sangkay,
02:56.5
tinamaan po ng matindi din pong hagupit ng mga pagulan at hindi na po makontrol ng mga pagbaha.
03:05.2
Ngayon mga sangkay, kung ang heatwave, marami po ang pinabagsak na tao.
03:11.8
Mas malala po ang nangyari nitong, kagaya na lamang po sa Brazil mga sangkay,
03:17.1
yung baha na halos hindi mo ma-imagine kung paano nangyari yun mga sangkay.
03:24.4
Ngayon sa Pilipinas, itong nakikita nyo sa larawan, binakita sa video, ito po ay dito sa ating bansa.
03:29.8
Isa pong bayan na dating lumubog na dahil po sa isang dam, ngayon mga sangkay, inasilayan muli.
03:37.0
Bakit? Bumagsak ng bumagsak po ang tubig sa dam na ito dahil po sa initang panahon.
03:44.5
So ganyan po katindi ang nagagawa ngayon.
03:47.1
Nang climate change sa ating mundo.
03:50.4
So ituloy po muna natin itong balita.
03:53.3
Have all highlighted what scientists have long been warning.
03:56.9
With climate change comes more extreme weather events.
04:00.6
And now, more records have been broken.
04:04.4
Okay, kasi baka hindi nyo lang naiintindihan.
04:07.8
Bakit tumataas sabi nyo, tumataas ang temperatura.
04:10.8
So bakit binabagyo, inuulan po yung iba?
04:13.3
Kasi mga sangkay, kapag mainit po ang panahon,
04:17.1
kayo kasing eksperto ng iba,
04:18.7
pero nabapanood po natin sa mga balita mula po sa mga expert
04:22.5
when it comes to weather o kalagayan ng ating panahon o kalagayan ng ating mundo.
04:28.4
Sinasabi po nila mga sangkay, nito mga scientist,
04:31.1
na kapag umiinit po ang ating mundo,
04:34.9
nakakapag-create daw ang mga ito, mga sangkay.
04:37.1
Halimbawa na lang ang Ilniño, sobrang init, di ba?
04:39.9
Pero nakakapag-create po siya ng bagyo na hindi po natin halos inaasahan na ganoon po ang,
04:46.6
ang grabing lakas.
04:48.8
So ganito po ang nagagawa ngayon, ng pagtaas ng temperatura sa ating mundo.
04:54.0
Nakakapag-create po ito ng mga malalakas na bagyo,
04:56.8
nakakapag-create po ito ng napakatinding pinsala sa ating planeta,
05:01.6
dulot po ng mga malalakas na pagbaha.
05:03.6
At maliban dyan mga sangkay, marami pong tao ang napapabagsak nitong ganitong klaseng mga sakuna.
05:10.6
April was the hottest on record and the 11th consecutive month to break its record.
05:15.7
Tingnan nyo mga sangkay, isa po itong imbakan ng tubig,
05:19.9
o isa pong, ano ba tawag ito, lawa ba kung tawagin ito?
05:23.6
Kung titignan po natin, wala na pong tubig, di ba?
05:26.9
Ganyan po katindi ang nagagawa nitong climate change.
05:30.5
Heat record, according to the EU's climate change agency, Copernicus.
05:35.5
We are moving in a climate that is already...
05:36.8
Hindi ko alam kung nairinig nyo mga sangkay, mayroon po tayo nairinig.
05:40.6
Kaunting tilaok, kasi morning ko ito ginawang video mga sangkay,
05:45.4
para po, eh nasa bakasyon po kasi ako,
05:48.3
para po wala pong, ano tawag dito, wala pong istorbo.
05:52.0
Pero may mga manok, pero parang mas okay rin eh, no?
05:55.7
Mga sangkay, nairinig po natin yung mga tilaok ng manok tuwing umaga.
06:00.8
Today, very different from the climate of...
06:05.2
We grew up in the climate our civilization has evolved to cope with.
06:10.1
And that's already what we have now.
06:12.6
And what we do know is that the future won't cool down.
06:16.2
The future will be more of the same.
06:21.0
Tingnan nyo mga sangkay.
06:22.8
Yan po yung naidudulot nitong ilinyo, itong global warming or climate change.
06:28.1
Yan po, mga pananim, mga sangkay, na nasisira.
06:31.2
Kaya nga po, naalala ko nyo yung itinuro noon ni Bongbong Marcos
06:35.9
na we have to adapt.
06:38.0
What weather we have...
06:41.2
So kung ano daw pong klima ang mayroon po tayo ngayon, mga sangkay,
06:46.4
na nagiging new normal na we have to adapt.
06:49.9
Ibig sabihin, ano ba ang pwede natin magiging solusyon dito
06:53.1
na magiging pangmatagalan na maa-adapt po ang weather o ang klima na mayroon po tayo ngayon.
06:59.2
Halimbawa na lang, sa panahon ng tag-init na malala, mga sangkay,
07:03.0
eh ganoon na po talaga.
07:04.4
May climate change.
07:05.4
Yagtao rin po ang dahilan.
07:06.5
Bakit nangyayari yan ngayon?
07:09.0
Kailangan mag-create.
07:10.1
Ng mga plano o sistema na tayo ay makakasurvive sa kabila po ng ganoon klaseng weather event.
07:19.2
This data brings the average for the last 12 months to 1.61 degrees Celsius.
07:25.8
Makikita nyo mga sangkay yung pagtaas dahan-dahan.
07:29.1
Hindi nga po dahan-dahan.
07:30.3
Mabilis daw po ito na tumataas itong temperatura ng ating mundo.
07:34.2
Prior than the 1.5 degree goal that countries agreed to under the Paris Agreement,
07:38.7
to avoid disastrous consequences of warming.
07:43.9
April also marked 13 months of high sea surface temperatures,
07:48.1
which according to the IUCN can cause coral bleaching,
07:51.5
impact marine ecosystems and species,
07:54.4
and threaten food security.
07:57.4
Yung food security, ito po.
07:59.0
Ito po yung ano, isa po sa delikado din, mga sangkay, na mangyayari.
08:03.7
Kapag nagkaroon po tayo ng problema sa pagkain,
08:08.7
kasi syempre, halimbawa na lamang po, mainit ang panahon, sobrang init ang panahon,
08:13.6
kapag hindi pa po natin ma-adapt itong grabing kainitan ng panahon,
08:18.3
mga sangkay, marami pong mga agrikultura o mga pananim ang masisira at hindi po mapapakinabangan.
08:26.2
Kapag hindi rin po tayo nakapagbantay, may mga malalakas na pagbagyo,
08:30.1
o mga malalakas na pagulan, pagbaha,
08:33.2
ang epekto rin po neto ay papunta po sa agrikultura.
08:37.6
Yung mga sakahan, mga sangkay,
08:38.7
ngayon, kapag ang agrikultura nagkaroon ng problema dahil po dito sa mga weather events na nangyayari sa ating mundo,
08:48.7
tayo rin po lahat ang tatamaan dito.
08:53.2
Eh, yung pagkain natin, saan ba nanggagaling?
08:55.5
Diba galing po sa agrikultura?
08:57.6
Galing po sa sakahan, mga sangkay.
09:01.0
So, kailangan po talaga mabantayan ito ng mga eksperto at maging yung world leaders.
09:08.7
Ang mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga
09:38.7
mga mga mga mga mga mga
10:08.7
mga mga mga mga mga mga
10:38.7
mga mga mga mga mga
