Pagkain Dapat Kainin ng Diabetic - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:44.9
Ibig sabihin, talagang hindi gumagawa ng insulin yung katawan nila
00:48.3
at kailangan nila mag-injection para makontrol yung blood sugar at mabuhay.
00:54.6
Type 1 diabetes, kasama si Gary V. Alam ko, type 1 siya.
00:58.9
Ang type 2 diabetes, ito yung diabetes ng mga edad 35 pataas.
01:06.1
So, ito po yung mas pangkaraniwan na mga diabetic.
01:11.1
Ito yung mga diabetes na dahil sa kinakain nila, kulang sa exercise, masyadong matataba ang kinakain.
01:19.6
Ang mga sikat na may type 2 diabetes, si Mike Enriquez may diabetes.
01:25.4
Alam ko, meron siya yung na-endorse nun.
01:28.9
So, yung type 2, ito yung may iwasan natin.
01:32.6
Yung type 1, ito yung medyo hereditary.
01:36.1
Ano yung mga level of diabetes?
01:38.9
Kung meron ka na bang diabetes o wala pa?
01:41.8
Magpapacheck po tayo ng fasting blood sugar.
01:46.4
Pag normal yung fasting blood sugar nyo, blood test lang yan,
01:50.6
kadalasan ang normal ay below 100.
01:53.7
Yung iba 100, yung iba 105.
01:56.8
Basta makikita nyo naman sa lab results,
01:58.9
Pag normal, ibig sabihin, wala kayong diabetes.
02:02.4
Pero, pag ang resulta nyo, kunwari ay 105 hanggang 125.
02:10.2
Pag ganito ang result ninyo, ibig sabihin, pre-diabetes po yun.
02:17.4
Ibig sabihin, malapit na, papunta na sa diabetes.
02:21.7
Pero, hindi pa tumutuloy.
02:23.2
Parang mild or early diabetes na natin ito masabi.
02:28.9
Pero, borderline yan.
02:30.4
105 to 125 na result.
02:34.6
Pero, pag lumampas na kayo sa 126 mg per DL,
02:38.3
126 and above, ay diabetic na talaga yun.
02:42.4
Tapos, pag yung ihi nyo nilalanggam na, ay diabetic na yun.
02:46.4
Pero, kahit hindi nilalanggam, pwedeng diabetic.
02:49.4
Tapos, yung ihi, pag chineck yung ihi, meron ding asukal.
02:54.7
Pag may sugar na sa urinalysis, diabetic na yun.
02:58.9
Sa Pilipinas, pataas ng pataas ang may diabetes.
03:02.3
Ang sabi nga sa news, ay epidemic na daw sa Pilipinas.
03:06.3
Sa Pilipinas lang. Sa ibang bansa, marami. Pero, hindi ganun karami.
03:11.9
Dati, ang may diabetes sa Pilipinas, mga 4% lang eh.
03:15.9
Alam mo, ganun na. 4% ang population.
03:18.4
So, mga ilan yun? 4 milyon. Ngayon, 10% na.
03:22.4
So, biglang dumami. Million-million.
03:25.4
Ano ang sintomas ng diabetes?
03:29.4
Kung hindi pa malala yung pagtaas ng blood sugar, baka wala kang sintomas.
03:34.4
Pero, kung malala na, lagi nauuhaw.
03:38.4
Laging parang kulang sa tubig.
03:41.4
Nanunuyo lalamunan. Dry mouth.
03:46.4
Ihi ng ihi sa gabi.
03:48.4
Sign din ng diabetes.
03:51.4
Marami siyang kinakain. Gutom na gutom siya. Pero, hindi siya tumataba.
03:56.4
Actually, yung iba matutuwa dito.
03:58.4
Kaya, kain ako ng kain. Hindi ako tumataba.
04:00.4
Hindi po maganda yun.
04:01.4
Ibig sabihin, kain ka ng kain, hindi na-absorb ng katawan mo yung kinakain mo.
04:05.4
Kasi nga, may diabetes ka.
04:07.4
So, weight loss. Pagod. Fatig. Lagi kang pagod. Irritable.
04:12.4
Nanlalabo ang mata. Kung nanlalabo ang mata...
04:16.4
Ano na yun? Komplikasyon na yun ng diabetes.
04:19.4
Hindi gumagaling ang sugat. Lalo na yung mga sugat sa paa. Medyo malala na yun.
04:24.4
At, isa pang sintomas ng diabetes. Yung laging may infection.
04:28.4
Infection sa ihi. Infection sa puwerta. Sa babae.
04:33.4
Infection sa balat. Hindi gumagaling. Yan ang mga senyales ng diabetes.
04:38.4
Paano tayo iiwas? Merong magandang study.
04:42.4
Itong pag-aaral, National Heart, Lung, and Blood Institute in Bethesda, Maryland.
04:49.4
Sampung taon pinag-aralan yung mga may diabetic.
04:53.4
Ang mga ganda kasing study po talaga, kami mga doktor,
04:57.4
ang hinahabol naming study ko, yung may ebidensya.
05:02.4
Anong evidence? Ito yung mga libo-libong tao pinag-aaralan.
05:06.4
Ano ba mas maganda? Kumain nito o kumain nito?
05:08.4
Yun yung tunay na medyo sigurado tayo.
05:11.4
Ten-year study. Bethesda, Maryland to. Sigurado to. Pinag-aaralan.
05:16.4
Ang hindi ko pinapaniwalaan o medyo magdududa kayo,
05:21.4
yung mga sabi-sabi lang na sabi ng kapitbahay, uminom dito, gumaling.
05:27.4
O sabi nung isang expert ko no, inumin lang to, okay na.
05:33.4
Eh mahirap po maniwala sa ganun. Lalo na ngayon, puro baliktad ang sinasabi.
05:38.4
Diba? Maraming ngayon binabaliktad na sa internet eh.
05:41.4
Kung ano yung tama, nagiging mali na.
05:44.4
So sasabihin ko sa inyo, ano yung ten-year study na ang tingin nila mas safe yung ganitong pagkain.
05:51.4
Okay? Five ways para bumaba yung diabetes.
05:55.4
Pag ginawa mo daw itong lima, ay makokontrol mo siya.
05:59.4
Number one, dapat hindi ka overweight.
06:02.4
Yung timbang talaga, nasa timbang lahat eh.
06:05.4
Pag overweight, na doon na talaga ang problema. Malaking bilbil.
06:09.4
So, pag ma-achieve mo yung normal body weight mo, yun ang pinakamaganda.
06:14.4
Anong normal body weight? Meron ako mga tips dyan, diba?
06:17.4
Height and weight. Pero kung gusto nyo po ng shortcut, dapat yung waistline ng kalalakihan ay dapat,
06:26.4
Kung kaya nyo, 36 inches lang ang pagsukat sa tiyan po, hindi sa may cinturon. Mali po yun.
06:36.4
Yung iba, sinusukat sa cinturon, 36 daw. Nakalawit naman yung bilbil, diba? Madaya yun.
06:43.4
Ang tunay na pagsukat, dapat dito sa belly button, sa pusod. Diba? Sa pusod.
06:50.4
Hinatanong humihinga o hindi humihinga?
06:54.4
Siyempre, dapat humihinga ka. Yung iba, dinadaya. Hindi hihinga. Lilitante yan.
06:59.4
Para umabot sa 36. Medyo madaya yun.
07:02.4
Pag 36 inches sa lalaki, pwede pa.
07:06.4
Okay? Pag sa lalaki, 36 to 40 inches ang tiyan, yun, overweight na yun. Overweight.
07:15.4
Tapos, pag lampas ka ng 40 inches sa lalaki, ito pang Asian countries ito, pang Asia.
07:22.4
More than 40 inches, obese. Obese is sobra taba. Okay?
07:27.4
Sa babae naman, ang cut-off natin, 31 inches. Pag 31 inches ang tiyan ng kababaihan, yan ang normal o mas maliit.
07:36.4
Mas mataas sa 31, overweight. 31 to mga 35, overweight sa babae. 35 and above, eh, obese na sa babae.
07:45.4
So, number one, body weight. Number two, pinaka-importante, tigil sigarilyo.
07:52.4
Okay? Ito talaga, eh. Sigarilyo talaga ayon sa pag-aaral.
07:58.4
Pag hindi daw naninigarilyo, mas hindi nagkaka-diabetes.
08:03.4
Or, tumigil na sila ng paninigarilyo nila ng sampung taon, hindi na daw tinatamaan ng diabetes. Mas hindi tinatamaan.
08:12.4
Ayon dito sa libo-libong taong pinag-aralan sa Bethesda, Maryland.
08:17.4
Pero, kung naninigarilyo ka, nakakasira ng paha.
08:21.4
Nakakasira ng ugat.
08:22.4
Tapos, may diabetes ka pa, nakakasira ng paha, nakakasira ng ugat, eh, madederecho tayo dyan sa bypass.
08:29.4
Masakit talaga. Maoperahan tayo ng diora. So, smoking talaga matindi.
08:35.4
Pag sinabi mo pa sa diabetes, eh, deadly.
08:37.4
So, one, body weight. Two, don't smoke.
08:40.4
Number three, kailangan galaw-galaw talaga. May exercise talaga.
08:46.4
Yung taong nag-exercise palagi, makikita naman nila, eh, sinaservice.
08:52.4
Yung laging nagja-jogging, naglalakad, akyat-baba ng hagdanan.
08:57.4
Kahit medyo hinihingal kayo, okay lang.
09:00.4
Tapos sabihin, Dok, hinihingal ako, eh.
09:02.4
Mag-exercise kayo hanggang doon sa hingal mo.
09:08.4
Hindi porke may sakit ka sa baga o may sakit.
09:11.4
Kahit sa mga may sakit sa puso, hindi naman sumasakit yung dibdib.
09:15.4
Hanggang doon sa kaya mo.
09:17.4
Mas matanda tayo ngayon sa mga may edad.
09:20.4
Katulad ko, middle age. Diba? Medyo hapo na tayo.
09:23.4
Okay lang yun. Kahit hapo kayo, maglakad pa rin kayo.
09:26.4
Hanggang doon sa hinahapo kayo.
09:29.4
Pag hinapo na kayo, pahinga.
09:31.4
Tapos lakad ulit, pahinga.
09:33.4
Mas maganda yung pagod ang katawan yung nag-exercise kaysa sa hindi nag-exercise.
09:39.4
Kasi maganda nga blood circulation, eh.
09:42.4
Kaya number three tip, be physically active.
09:45.4
Yung mga taong laging nagtatrabaho sa bahay, sila yung normal blood sugar.
09:51.4
Number four, iwas daw talaga sa alak.
09:55.4
Kaya ayaw nila yung alak, eh.
09:57.4
Pag umiinom daw ng alak, kasama na daw yung ibang bisyo.
10:01.4
Magkakasama daw to. Ito ayon sa pag-aaral, ah.
10:04.4
Kasi libo-libo pinang-aaralan nila, eh.
10:07.4
Pag umiinom daw ng alak, kasama na sa makain ng matataba.
10:11.4
Kasama na yung sigarilyo. Alak, sigarilyo. Partner nila yun.
10:16.4
Kasama na rin yung ayaw mag-exercise.
10:18.4
Kasi umiinom ng alak. So, yun po nakita nila.
10:22.4
Yung mahilig sa alak, unhealthy kumain, puro matataba, naninigarilyo, walang exercise.
10:29.4
Lagi nila nakahiga. Kaya nga, avoid alcohol.
10:32.4
Magkakasama kasi yun, eh.
10:34.4
And number five, para makaiwas sa diabetes, pipiliin po itong mga mga sustansyang pagkain.
10:42.4
Ayon sa lead author, si Dr. Jared Reis.
10:47.4
So, sabi niya, yung pagkain talaga ang malaking efekto. Okay?
10:52.4
Anong mga pagkain? Ililista ko na lang yung mga okay o hindi okay.
10:56.4
Yung mga okay na lang, ha?
10:58.4
Pwede nyo kainin.
11:01.4
Sa kanin, konti lang. Diba?
11:04.4
Kanin talaga kalaban, eh. Hindi na pwede yung mga unli rice.
11:09.4
Mag-unli rice kayo, siguro dalawang cup. O sige, pagbigyan ko kayo, dalawang dakot o one and a half.
11:16.4
Pero kanin talaga yung kalaban, eh.
11:18.4
So, pwedeng konti lang yung kanin, dadamihan mo yung ibang gulay.
11:22.4
Kung gusto nyo ng kanin, pwede brown rice. Mas mahal lang.
11:26.4
Tinapay, kailangan mga wheat bread. Mas mahal lang.
11:30.4
Sa patatas, pwede ang patatas pero baked potato.
11:33.4
Baked potato. Spaghetti, pwede konti. Spaghetti.
11:38.4
Alam nyo ano yung matatabang, ano? Ano yung matatabang noodle?
11:44.4
Mami, egg noodle, makey. Yun, matataba.
11:49.4
Kaya oily, kaya malasa itong mga egg noodles, eh. Diba?
11:53.4
Mas matataba. Iwas na lang. Or bawas lang.
11:56.4
Pagdating sa protina sa karne, pipiliin yung baked, broiled, o grilled lang.
12:03.4
Inihaw na karne. Huwag lang sunog, ah.
12:06.4
Tapos, pag gusto po ng karne, piliin yung tenderloin at sirloin.
12:12.4
Tenderloin, sirloin cup. Mas konti ang taba, eh.
12:17.4
Sa turkey, pwede ang turkey. Kailangan mahal lang turkey.
12:21.4
Sa keso, low fat cheese. Pag sa manok, masarap yung balat ng manok.
12:28.4
Kaya lang, yun ang deadly, eh. Yung balat ng manok, nandun na lahat ng oil, diba?
12:34.4
May breadings, may oil, diba? Wala eh. Fast food.
12:38.4
Pakonti-konti na lang. Sayang din mga matatabang.
12:42.4
Kaya lang, yun lang po. So, chicken, kung kaya nyo, walang balat.
12:47.4
Bigay nila sa mga bata. Total, maaba pa naman buhay ng mga bata.
12:51.4
Tayo matatanda, ano na lang, laman lang.
12:53.4
Sa isda, baked, broiled, steamed, o grilled na isda. Pwede rin.
13:00.4
Tofu, pwede ang tofu. Hindi bawal. Tokwa, tofu, beans, pwede po yan.
13:06.4
Hindi bawal sa arthritis. Sinabi na nga ni Doc Lisa, hindi bawal.
13:09.4
So, ito yung mga okay, ah.
13:12.4
Ang not okay, alam nyo na, bacon, diba?
13:16.4
Prito, purong prito. Fast food, puro prito.
13:20.4
Ribs. Masarap ang ribs, diba? Yung baked ribs.
13:25.4
Ribs, mataba eh. Kaya masarap eh.
13:29.4
Pagdating sa prutas, ito ang pipiliin natin.
13:33.4
Mas healthy po yung fresh vegetables, yung steamed vegetables.
13:38.4
Pwede rin grilled na gulay. Yan.
13:41.4
Cucumber, cabbage, repolyo, pwedeng-pwede lahat yan.
13:46.4
Pagdating sa salad, gusto natin suka lang ang sausawan.
13:51.4
Sanaiba po kayo? Pag salad, suka lang, ha?
13:55.4
Sa prutas, pwede ang prutas. Pakonti-konti. Fresh na prutas.
14:00.4
Pag gusto nyo ng mga palaman sa tinapay, yung jam tsaka preserves, pwede konti-konti lang yung mga strawberry jam.
14:10.4
Kunti lang kung mayroong low sugar.
14:12.4
So yan. Gulay fresh, steamed, sa salad, suka at prutas.
14:21.4
Ang bawal or babawasan. O sige, hindi ko na nasabihin bawal.
14:25.4
Babawasan yung mga pickled. Diba yung mga pickled vegetables?
14:30.4
Diba sa Japanese restaurant, pickled, sobrang alat.
14:34.4
Yung nasa lata. Pag nasa lata, maalat na rin.
14:38.4
Yung buttered vegetables. Diba? Isa mahilig tayo sa restaurant. May gulay nga pero puro butter naman nilagay.
14:47.4
Diba? Hindi rin healthy.
14:49.4
Pagdating sa salad, iwas sa mayonnaise tsaka Thousand Island dressing.
14:54.4
Sobrang sarap ng mayonnaise. Nakakataba po. Sobrang...
14:57.4
Siguradong tataba tayo dyan. Lalaki yung, lalaki pisminyo dyan. Mahirap na.
15:03.4
Tapos sa prutas, maganda ang fresh.
15:06.4
Yung mga prutas sa lata, masyado matamis. Puro asukal na yun.
15:12.4
Halos na wala na yung prutas. At yung mga raisins. Bawal ang raisins.
15:17.4
Yung malilit na raisins. Pampataba kung gusto nyo.
15:21.4
Isang malilit na raisin, yung butil na yun, parang isang grape siya na malaki.
15:27.4
Yung grapes na malaki, tanggalin mo yung tubig magiging yung raisin. Kaya kasi ang tamis.
15:32.4
Pagdating sa inumin, ito napakahalaga. Tubig lang.
15:36.4
Walang excuse. Mag-aaway lang tayo dyan.
15:39.4
Sasabihin, Dok, pwede bang juice? Sinabi nga, tubig eh.
15:43.4
Pwede bang iced tea? Eh sinabi na nga, tubig lang eh.
15:48.4
Pwede bang soft drinks minsan? O kape? Sinabi na nga, tubig eh. Diba?
15:54.4
Pwede bang diet? Soft drinks? Tubig pa rin.
15:57.4
Ang sagot lagi, tubig. Diba? Walang excuse eh. Kasi yung iba magaling lumusot eh.
16:03.4
Tubig talaga. Pangpapaya.
16:06.4
Hindi nakakataba ang tubig ah. Hindi nakakataba.
16:09.4
Maiihi mo lang yan eh. Ang nakakataba, yung iced tea, soft drinks, kahit mga juices na maraming sugar po yun.
16:18.4
So sa prutas, pwede rin ng prutas. Pero yung mga pipiliin mo lang.
16:23.4
Apple, pears, siguro suha, pwede. Saging pa konti-konti sa diabetes, pwede.
16:29.4
Isa dalawa. Isa dalawang saging, pwede.
16:32.4
Ang secret din sa prutas.
16:34.4
Huwag pong kakainin yung overripe. Diba? Gusto-gusto natin yung overripe na prutas.
16:40.4
Yung malapit na masira, malapit na mapanis, magbulok. Diba? Ang tamis-tamis nun.
16:47.4
So yung overripe, yun ang nakakataas ng blood sugar. Yung tamang-tama lang.
16:52.4
Huwag din hilaw. Baka sumakit ang tiyan nyo.
16:55.4
Pagdating sa dessert, ang pwedeng dessert nyo, popcorn. Diba? Tinuro ko sa inyo. Popcorn na walang butter.
17:04.4
Popcorn lang. Konting asin. Gelatin. Gelatin, nakakapayat.
17:09.4
Yogurt, pwede. Yogurt. Gelatin. Merong mga baked chips. Pero mahirap yung mga baked chips.
17:18.4
Ang iiwasan, siyempre, ice cream, cake, ensimada. Ensimada, ang tamis.
17:26.4
Kunti lang siguro. Mga prito. Chicharon. Alam nyo na yan. Chicharon.
17:33.4
Potato chips, corn chips, buttered popcorn. Yan ang deadly sa atin.
17:40.4
Tapos, ito na yung mga tips natin. Sinabi ko na yung mga pagkain. Ulit-ulitin nyo na lang.
17:46.4
Yung pagkain, babawasan nyo yung matatamis. Ito ang problema sa Pilipinas.
17:51.4
Kaya tayo nagkaka-diabetes. Ang dami nating masasarap na kakanin.
17:58.4
Naku. Lugi tayo sa kakanin. Anong kakanin? Puto. Naku. Carbohydrates lahat. Bibingka. Puto bungbung.
18:08.4
Diba? Lalagyan mo pa ng niyog. Lahat yung carbohydrates. Talo tayo.
18:13.4
So, puro carbohydrates. Kaya tumatasang blood sugar. Konting iwas.
18:17.4
Sapin-sapin. Naku. Carbohydrates na. May asukal pa. Ang sarap. Wala tayong...
18:24.4
So, yan. Yan ang kalaban natin. Puro carbohydrates.
18:27.4
Carbohydrates itong kinakain natin. Diba? Palitaw. Favorite ko lahat.
18:34.4
So, yung mga bawas po. Ha?
18:37.4
Next, exercise. Kailangan laging gumagalaw-galaw. Sinabi ko.
18:42.4
Tubig lang. Number 3. Tubig ang pinakagusto ko.
18:46.4
Yung nagpapapayat, pwede siguro minsan yung low carbohydrates.
18:52.4
Low carbohydrates, high protein. Ibig sabihin,
18:55.4
parang keto diet siya, pero hindi talaga keto na keto diet.
19:00.4
Yung bawas na carbohydrates, bawas kanin, bawas tinapay, damihan yung gulay, damihan na lang yung ulam.
19:06.4
High fiber diet, pwede oatmeal. Okay? Oatmeal.
19:11.4
Tapos, yung processed foods. Ito ang problema natin sa Pilipinas. Hindi nyo pa ito alam.
19:17.4
Diba? Mahilig tayo sa mga biskwit. Diba? Biskwit. Gustong-gusto ko biskwit eh.
19:23.4
Kung wala talaga makakain, wala tayong choice, okay na ang biskwit.
19:27.4
Pero hindi siya ganun kahealthy, ang biskwit.
19:32.4
Kasi sa nabasa ko, may mga trans fat, may vegetable oil.
19:38.4
Pwede na rin. Lamantyan. Diba?
19:41.4
Pero hindi po ganun kahealthy. Mas healthy itong mga...
19:45.4
Siguro bakong ka nalang ng saging, mas okay pa.
19:49.4
So, processed foods. Ibig sabihin, yung nasa...
19:51.4
Nabibenta sa supermarket. Yung may vegetable oil, refined grains, may mga additives.
19:58.4
And next, yung tulog. Okay?
20:02.4
Isa pa palang healthy, mani. Pwede kumain ng mani.
20:07.4
Kasoy, mani, at mahal yung mga almonds, walnuts. Mahal.
20:12.4
Pero parang pinakahealthy walnuts eh. Pero mahal.
20:16.4
Mani, nilagang mani, pwede po. High protein siya.
20:20.4
Na vegetable protein. Tofu, tokwa, beans.
20:23.4
Tulad na sinabi ko, very healthy yan. Pamalit sa karne.
20:27.4
Pero yung mani, dapat hindi prito at hindi maalat.
20:32.4
Hindi yung nabibili sa kali eh. Ha?
20:35.4
Yung nabibili sa kali, nakikita ko, may bawang, may mantika.
20:39.4
Maalat. Tapos dami pang air pollution ng tambucho. Hindi na healthy.
20:49.4
Ang mani kasi, mag-iingat din tayo. Merong napapanis.
20:54.4
May napapanis na mani, may nasisira na mani, which can cause cancer.
21:00.4
Nag-aamag ang mani eh. Kaya dapat mag-iingat po kayo.
21:03.4
Dapat yung mani hindi expired at hindi luma.
21:07.4
Kasi mag-aamag yan at proven yan cancerous. Pag nag-aamag.
21:12.4
Kaya yung ano lang, fresh lang. So, bawas oil, bawas asin. Okay?
21:19.4
And the last tip is, para hindi magka-diabetes, nilista ko eh.
21:25.4
Bawas stress. Wala tayong mga gawain. Bawas stress.
21:29.4
At matulog lang ng mahaba. Okay?
21:33.4
Okay. Tingnan nga natin itong mga comments nyo.
21:37.4
Salamat po sa lahat. Makulit basta tubig.
21:40.4
Collect. Tama. Correct.
21:42.4
Marami kasi ako nami-meet. Dami ko nami-meet ng mga tao.
21:47.4
Parang overweight sila. Lampas sila ng 30 pounds, 40 pounds.
21:51.4
Tapos may pilitin nila sa akin. Dok, wala namang ako kinakain eh. Hindi ako makain eh.
21:56.4
Oo, konti lang kinain ko. Hindi ako nagkonti lang kanin.
22:00.4
Konting ulam. Diba? Pero pag tinignan mo naman, iba yung iniisip nila, kinakain nila.
22:08.4
Iba yung tunay na kinakain nila. So, dapat talaga. Ika-count nyo.
22:13.4
Tsaka ako din po kasi, ang isang secret ko.
22:17.4
Ito palang tips maganda. Ito.
22:20.4
Pwede kayo mag-trick eh.
22:23.4
Dahan-dahan yung kain. Dahan-dahan yung kain.
22:27.4
Mas mabagal yung kain, mas mabubusog ka.
22:31.4
Yung iba-ibang secret, ginagamit kaliwang kamay para kumain. Left hand.
22:36.4
Para hindi mo masyado makuha.
22:39.4
Yung iba naman, maliit ang plato. Kung ano yung laman ng plato mo, yun na.
22:44.4
Wala yung dukot ko.
22:46.4
Yung iba, alam ko ganyan ang style eh. Kukuha konti.
22:49.4
Mamaya dudukot na naman konti. Kakadukot ng dukot, nakatatlong plato na siya.
22:54.4
So, ako ang ginagawa ko, nilalagay ko na lahat sa plato ko.
22:57.4
Ito yung kakainin ko ngayon.
22:59.4
Dapat may self-control.
23:01.4
At huwag din kakain sa harap ng TV, sa harap ng computer.
23:06.4
Kasi hindi mo namamalayan, ang dami mo na naubos, kakapanood. Diba?
23:11.4
O masarap yung kwentuhan. Sarap ng kwentuhan, naubos mo na yung pagkain.
23:14.4
Dapat control ka dun sa kinakain.
23:17.4
Okay? So, yan lang po ang tips natin sa araw na ito.
23:20.4
Pakishare po, iwas diabetes. Malaking problema ito sa Pilipinas.
23:25.4
God bless po. At mataas pala.
23:27.4
Kung mataas na blood sugar nyo, wala tayong choice.
23:31.4
Inom tayo ng gamot.
23:33.4
Kung mataas na blood sugar nyo, lampas 140. Diba?
23:38.4
Inom na tayo ng gamot.
23:40.4
Diet and gamot ang kailangan namin.
